De kou drukte als een stempel op het stramme land

Thomas Rosenboom, Gewassen vlees (Querido, 1997, paperback, 732pp.)

Voor mij is Gewassen vlees het beste boek van Rosenboom (en ik heb alle romans gelezen, ook Vriend van Verdienste, een minder bekende van hem n.a.v. de 'Baarnse moordzaak'). Van geen enkel boek word je in the end erg vrolijk, maar onderwijl valt er geregeld wat te lachen. De proloog van GW is, met het begin van Enduring Love van Ian McEwan (en een proloog van The Client van John Grisham, sorry), een van de spannendste starts die ik ken. Het taalgebruik van Rosenboom vind ik echt prachtig! Je voelt de liefde die Rosenboom heeft voor de taal en hoezeer hij, ook in taalgebruik, de lezer mee wil tronen de geschiedenis in.

Ik moet bekennen dat ik GW in twee keer heb gelezen, de eerste keer kwam ik niet verder dan pagina 100 ofzo. Enkele maanden later heb ik hem toen in één ruk uitgelezen. Verschillende scènes uit het boek staan ´op mijn netvlies´ gebrand.

Mij heeft vooral de vader-zoon relatie aangesproken. De killie opvoeding, het onderlinge onbegrip, vaders voorkeur voor Breukje (de weesjongen) en de effecten daarvan op gedrag en gemoed van Willem Augustijn. Ik heb ergens een citaat waar Rosenboom WA prachtig laat beschrijven waarom de laatste zo op het uiterlijk is en van binnen een zwart gat gaapt, maar ik kan het niet terugvinden.

Het einde vond ik, hoe plastisch ook, zeer ontroerend. Waarschijnlijk zouden we in deze tijd WA ontoerekeningsvatbaar verklaren, maar dat maakt hem niet minder mens. De anale samensmelting van WA en Breukje staat symbool voor de plek die de echte zoon zo graag had willen innemen in de ogen van de vader. En dan eindigt de roman, keurig rond, weer op het ijs uit de proloog en komen manke Petrus, de rode kat en Willem Augustijn aan hun einde.